Bahasa Fon
bagian dari rumpun bahasa Niger-Kongo
Fon (bahasa Fon: Fon gbè, pelafalan [fɔ̃̄ɡ͡bè]) adalah bahasa yang merupakan bagian dari rumpun bahasa Gbe yang tergolong dalam cabang Volta-Niger dalam rumpun bahasa Niger-Kongo. Bahasa ini dituturkan di Benin oleh sekitar 1,7 juta orang Fon. Seperti bahasa-bahasa Gbe lainnya, bahasa Fon merupakan bahasa analitis dengan susunan kata subjek-predikat-objek.
Fonologi
suntingBahasa Fon memiliki tujuh fonem vokal lisan dan lima fonem vokal nasal.
Lisan | Nasal | |||
---|---|---|---|---|
Depan | Belakang | Depan | Belakang | |
Tertutup | i | u | ĩ | ũ |
Setengah tertutup | e | o | ||
Setengah terbuka | ɛ | ɔ | ɛ̃ | ɔ̃ |
Terbuka | a | ã |
Labial | Koronal | Palatal | Velar | Labial -velar | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
"Nasal" | m ~ b | n ~ ɖ | ||||||||
Oklusif | (p) | t | d | tʃ | dʒ | k | ɡ | kp | ɡb | |
Frikatif | f | v | s | z | x | ɣ | xʷ | ɣʷ | ||
Aproksiman | l ~ ɾ | ɲ ~ j | w |
Ortografi
suntingHuruf Besar | A | B | C | D | Ɖ | E | Ɛ | F | G | GB | I | J | K | KP | L | M | N | NY | O | Ɔ | P | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Huruf Kecil | a | b | c | d | ɖ | e | ɛ | f | g | gb | i | j | k | kp | l | m | n | ny | o | ɔ | p | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
Suara | a | b | tʃ | d | ɖ | e | ɛ | f | ɡ | ɡb | i | dʒ | k | kp | l | m | n | ɲ | o | ɔ | p | ɣ | s | t | u | v | w | x | j | z |
Contoh teks
suntingDari Deklarasi Hak Asasi Manusia Universal:
- GBETA GBƐ Ɔ BI TƆN EE ƉƆ XÓ DÓ ACƐ E GBƐTƆ ƉÓ KPODO SISI E ƉO NA ƉÓ N'I LƐ KPO WU E WEXWLE
- Ee nyi ɖɔ hɛnnu ɖokpo mɛ ɔ, mɛ ɖokpoɖokpo ka do susu tɔn, bɔ acɛ ɖokpo ɔ wɛ mɛbi ɖo bo e ma sixu kan fɛn kpon é ɖi mɛɖesusi jijɛ, hwɛjijɔzinzan, kpodo fifa ni tiin nu wɛkɛ ɔ bi e ɔ, ...
Referensi
sunting- ^ Fon di Ethnologue (ed. ke-18, 2015)
Maxi di Ethnologue (ed. ke-18, 2015)
Gun di Ethnologue (ed. ke-18, 2015)
Defi di Ethnologue (ed. ke-18, 2015)
Weme di Ethnologue (ed. ke-18, 2015)
Ci di Ethnologue (ed. ke-18, 2015) - ^ https://www.ethnologue.com/language/fon.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, ed. (2023). "Gbe Timur". Glottolog 4.8. Jena, Jerman: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ "Bahasa Fon". www.ethnologue.com (dalam bahasa Inggris). SIL Ethnologue.
- ^ a b Claire Lefebvre; Anne-Marie Brousseau (2002). A Grammar of Fongbe. Walter de Gruyter. hlm. 15–29. ISBN 3-11-017360-3.