Luak: Perbedaan antara revisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan
Tidak ada ringkasan suntingan
Baris 1:
{{rujukan}}
'''Luhak''' adalah wilayah pemerintahanpemukiman dalamasli di [[Kerajaan PagaruyungMinangkabau]]. Pengertian Luhak sendiri dalam Tambo Alam Minangkabau ialah ''kurang''. Ada tiga luhak di Minangkabau, yakni :
# Luhak Tanah Datar
Ada tiga luhak di Minangkabau dimasa awal dibentuknya sistem pemerintahan bercorak Minangkabau, yakni :
# [[Luhak Tanah Datar]]Agam
# [[Luhak Agam]]Lima Puluh Koto
# [[Luhak Lima Puluh Koto]]
Luhak Tanah Datar disebut juga [[Luhak Nan Tuo]] (Luhak tertua). Sebab luhak inilah yang pertama dibina lantaran pusat kerajaan [[Pagaruyung]] berada di luhak ini. Luhak ini meliputi [[Kabupaten Tanah Datar]] dan [[Kota Padang Panjang]].
Luhak Agam meliputi [[kabupaten Agam]] sekarang ditambah wilayah [[kota Bukittinggi]].
Luhak Lima Puluh Koto meliputi [[Kabupaten Lima Puluh Kota]] dan [[Kota Payakumbuh]]. Luhak ini disebut juga [[Luhak Nan Bungsu]].
 
== Luhak Tanah Datar ==
Baris 19 ⟶ 15:
 
Wilayah Luhak Tanah Datar meliputi daerah di sekitar kaki [[gunung Marapi]] bagian selatan sampai ke kaki [[gunung Sago]] bagian timur. Nagari-nagari yang termasuk ke dalam wilayah Luhak Tanah Datar ini adalah:
 
; Tampuak Tangkai Pariangan Salapan Koto
: Pariangan, Padang Panjang, Guguak, Sikaladi, Koto Tuo, Tanjuang Limau, Sialahan, Batu Basa.
; Tujuah Langgam di Hilia
: Turawan, Padang Lua, Padang Magek, Sawah Kareh, Kinawai, Balimbiang, Bukik Tamusu.
; Limo Kaum Duo Baleh Koto
: Dusun Tuo, Balah Labuah, Balai Batu, Kubu Rajo, Piliang, Ngungun, Panti, Silabuak Ampalu, ; Parambahan, Cubadak, Supanjang, Pabalutan, Sawah Jauah, Rambatan, Tabek Sawah Tangah.
; Sambilan Koto di Dalam
: Tabek Boto, Salagondo, Baringin, Koto, Baranjak, Lantai Batu, Bukik Gombak, Sungai Ameh, Ambacang Baririk, Rajo Dani.
; Tanjuang Nan Tigo, Lubuak Nan Tigo
: Tanjuang Alam, Tanjuang Sungayang, Tanjuang Barulak, Lubuak Sikarah, Lubuak Simauang, Lubuak Sipurai.
; Sungai Tarab Tujuah Batu
: Limo Batu, Tigo Batu, Ikua Kapalo Kapak, Randai Gombak Katitiran, Koto Tuo Pasia Laweh, Koto Baru, Rao-Rao, Salo Patir Sumaniak, Supayang, Situmbuak, Gurun Ampalu, Sijangek Koto Badampiang.
; Langgam Nan Tujuah
: Labutan, Sungai Jambu, Batipuah Nagari Gadang, Tanjuang Balik Sulik Aia, Singkarak, Saniang Baka, Silungkang, Padang Sibusuak, Sumaniak, Suraso.
; Batipuah Sapuluah Koto
: Batipuah, Koto Baru Aia Angek, Koto Laweh Pandai Sikek, Panyalaian, Bukik Suruangan, Gunuang, Paninjauan, Jaho Tambangan, Pitalah Bungo Tanjuang, Sumpu Malalo, Singgalang.
; Lintau Buo Sambilan Koto
: Batu Bulek, Balai Tangah, Tanjuang Bonai, Tapi Selo Lubuak Jantan, Buo, Pangian, Taluak Tigo Jangko.
 
Dalam adat Minangkabau, daerah ini disebut:
:''Nan babatua bungo satangkai''
:''Nan basungai bakayu tarok''
:''Nan bakampuang di baliak labuah''
:''Balimo kaum di sinan''
 
Di Luhak Tanah Datar banyak ditemukan peninggalan bersejarah, antara lain Istana [[Kerajaan Pagaruyung]] ([[Istano Basa|Istana Baso Pagaruyuang]]). Di Samping itu juga terdapat ''[[Batu Batikam]]'', tempat [[Datuk Perpatih Nan Sebatang]] dan [[Datuk Ketumanggungan]] membuat perjanjian perdamaian.
 
{{budaya-stub}}