|
bahasa ga jelas
{{refimprove}}
{{bahasa|name=Bahasa Melayu<br />بهاس ملاي
|familycolor=pink
|states=[[Brunei]], [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Singapura]], selatan [[Filipina]], selatan [[Thailand]] dan [[Timor Timur]]. <br /><i>Di [[Indonesia]], '''juga''' dikenal sebagai [[Bahasa Indonesia]]</i>.
|region=[[Kepulauan Melayu]]
|speakers=Penutur asli: 7–18 juta <br />total 200–300 juta
|rank=54
|family=[[Bahasa-bahasa Austronesia|Austronesia]]<br />
[[Bahasa-bahasa Melayu-Polinesia|Melayu-Polinesia]]<br />
[[Bahasa-bahasa Melayu-Polinesia Barat|Melayu-Polinesia Barat]]<br />
[[Bahasa-bahasa Sundik|Sundik]]<br />
[[Bahasa-bahasa Malayik|Malayik]]<br />
[[Bahasa-bahasa Malayan|Malayan]]<br />
[[Melayu Lokal]]<br />
'''Melayu'''
|nation=[[Brunei]], [[Indonesia]] dengan nama bahasa Indonesia, [[Malaysia]] dengan nama bahasa Malaysia, [[Singapura]]
|agency=[[Dewan Bahasa dan Pustaka]], [[MABBIM|Majelis Bahasa Brunei Darussalam – Indonesia – Malaysia (MABBIM)]]
|iso1=ms|iso2=may/msa|sil=MLI}}
'''Bahasa Melayu''' adalah bahasa kebangsaan [[Brunei]], [[Indonesia]], [[Malaysia]], dan [[Singapura]]. [[Bahasa Indonesia]] yang berkedudukan sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa resmi negara Republik Indonesia merupakan sebuah [[dialek]] bahasa Melayu, yang pokoknya dari bahasa Melayu Riau (bahasa Melayu di provinsi [[Riau]], Sumatra, Indonesia). Ia sebagaimana diungkapkan oleh Ki Hajar Dewantara dalam Kongres Bahasa Indonesia I tahun 1939 di Solo, Jawa Tengah, ''"jang dinamakan 'Bahasa Indonesia' jaitoe bahasa Melajoe jang soenggoehpoen pokoknja berasal dari 'Melajoe Riaoe', akan tetapi jang soedah ditambah, dioebah ataoe dikoerangi menoeroet keperloean zaman dan alam baharoe, hingga bahasa itoe laloe moedah dipakai oleh rakjat di seloeroeh Indonesia; ..."''.
Bahasa Melayu Riau dijadikan sebagai bahasa [[Melayu Tinggi]] atau [[Melayu Baku]] yang merupakan bahasa dengan logat utama untuk bahasa Indonesia. Jadi, bahasa Indonesia disebut sebagai dialek baku dari bahasa Melayu.
Pada awal tahun 2004, Dewan Bahasa dan Pustaka (Malaysia) dan Majelis Bahasa Brunei Darussalam - Indonesia - Malaysia (MABBIM) mencadangkan Bahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa resmi ASEAN dengan memandang lebih separo jumlah penduduk ASEAN mampu bertutur dalam bahasa Melayu. Walau bagaimanapun, perkara ini masih dalam perbincangan.
== Sejarah ==
Bahasa Melayu rumpun dari bahasa Melayu Polinesia di bawah rumpun Austronesia. Bahasa Melayu merupakan [[bahasa]] keempat terbesar yang dituturkan di [[Bumi|dunia]].{{fact}} Menurut statistik penggunaan bahasa di [[Bumi|dunia]] penutur bahasa Melayu diperkirakan berjumlah lebih kurang 250 juta jiwa yang merupakan bahasa keempat dalam urutan jumlah penutur terpenting bagi bahasa-bahasa di [[Bumi|dunia]].
Bukti bertulis yang tertua tentang bahasa Melayu Kuno ini terdapat di beberapa buah [[prasasti]]. Yang terpenting di antara prasasti tersebut ialah:
# [[Prasasti Kedukan Bukit]] ([[Palembang]]), bertarikh 605 Tahun Saka, bersamaan dengan [[683]] M (Masehi). Tulisan yang terdapat pada Batu Bersurat ini menggunakan [[huruf|aksara]] [[Palawa]].
# [[Prasasti Talang Tuwo]] ([[Palembang]]), bertarikh 606 Tahun Saka, bersamaan dengan [[684]] M. Batu Bersurat ini ditemukan oleh [[Residen Westenenk]], [[17 November]] [[1920]] di sebuah kawasan bernama [[Talang Tuwo]], di belahan barat daya [[Bukit Siguntang]], yaitu lebih kurang 8 km dari kota [[Palembang]].
# [[Prasasti Kota Kapur]] ([[Bangka]]), bertarikh 608 [[Tahun Saka]], bersamaan dengan [[686]] M.
# [[Prasasti Karang Brahi]] ([[Jambi]]), bertarikh 614 [[Tahun Saka]], bersamaan dengan [[692]] M.
Ahli bahasa membagi perkembangan bahasa Melayu ke tiga tahap utama yaitu:
* [[Bahasa Melayu Kuno]]
* [[Bahasa Melayu Klasik]], ditulis dengan [[huruf Jawi]]
* [[Bahasa Melayu Modern]]
* [[Bahasa Indonesia]]
== Dialek-dialek bahasa Melayu di Malaysia, Singapura, Brunei Darussalam dan Thailand ==
Dialek-dialek bahasa Melayu di '''Malaysia''' adalah seperti berikut:
* '''Dialek Utara (Kedah Tua)''' : dituturkan di negeri Kedah, Pulau Pinang, Perlis dan utara Perak.
* '''Dialek Perak''' - Dialek ini terbahagi kepada dua pecahan kecil iaitu:-
** '''Dialek Perak Tengah''' : dituturkan di bahagian tengah negeri Perak.
** '''Dialek Perak Selatan''' : dituturkan di bahagian selatan negeri Perak.
* '''Dialek Selangor - KL''' : dituturkan di negeri Selangor, W.P Kuala Lumpur, Putrajaya serta bandar-bandar besar di Semenanjung Malaysia.
* '''Dialek Negeri''' : dituturkan di Negeri Sembilan dan kawasan Taboh Naning, Melaka.
* '''Dialek Malaka''' : dituturkan di negeri Melaka kecuali kawasan Taboh Naning.
* '''Dialek Johor - Riau''' : dituturkan di negeri Johor dan selatan Pahang.
* '''Dialek Pahang''' - Pahang kaya dengan pelbagai jenis dialek daerah yang dituturkan di daerah-daerah di mana Sungai Pahang mengalir:-
** Hulu Sungai Pahang : '''Dialek Jerantut''', '''Lipis''', '''Bentong''' dan '''Raub''' (dituturkan dengan cepat dari segi kelajuan percakapan).
** Pertengahan Sungai Pahang : '''Dialek Temerloh''' (dituturkan secara sederhana dari segi kelajuan percakapan).
** Hilir Sungai Pahang : '''Dialek Chenor''' dan '''Pekan''' (dituturkan dengan perlahan dari segi kelajuan percakapan).
* '''Dialek Terengganu'''
* '''Dialek Kelantan''' : dituturkan di negeri Kelantan dan daerah Besut, Terengganu.
* '''Dialek Sarawak'''
* '''Dialek Labuan''' - dituturkan di W.P Labuan (sejenis dialek campuran antara bahasa Kedayan dan bahasa Melayu dialek Brunei).
* '''Dialek Sabah''' - Negeri Sabah mempunyai beberapa jenis dialek Melayu iaitu:-
** '''Dialek Melayu Sabah''' - dituturkan di seluruh negeri Sabah dan merupakan dialek utama di negeri tersebut.
** '''Dialek Kokos / Cocos''' - dituturkan oleh orang Melayu keturunan Kokos / Cocos di Tawau, Lahad Datu, Kunak dan Sandakan, Sabah.
* '''Dialek Baba''' - Sejenis dialek campuran antara bahasa Melayu dan dialek Hokkien. Dialek ini terbahagi kepada tiga pecahan kecil iaitu:-
**'''Dialek Baba Melaka''' - dituturkan oleh kaum Baba dan Nyonya di negeri Melaka. Ia merupakan dialek asal bagi dialek Melayu Baba.
**'''Dialek Baba Pulau Pinang''' - dituturkan oleh kaum Baba dan Nyonya di negeri Pulau Pinang.
**'''Dialek Baba Singapura''' - dituturkan oleh kaum Baba dan Nyonya di negara Singapura.
Dialek Johor - Riau juga dituturkan di negara Singapura dan Wilayah Riau dan Kepulauan Riau, Indonesia.
Dialek-dialek bahasa Melayu di '''Singapura''', '''Brunei Darussalam''' dan '''Thailand''' adalah seperti berikut:
* '''Dialek Singapura''' : dituturkan di negara Singapura. Dialek ini merupakan pecahan dari dialek Johor-Riau.
* '''Dialek Brunei''' : dituturkan di negara Brunei Darussalam serta Bahagian Pedalaman, Sabah dan W.P Labuan, Malaysia.
* '''Dialek Patani''' : dituturkan di wilayah Pattani, Narathiwat, Yala, Songkhla dan Satun di Thailand.
Kini, kebanyakan angkatan baru sudah kehilangan upaya untuk bercakap dalam dialek ibu dan bapa mereka karena adanya penerapan bahasa Melayu ketetapan dalam pendidikan negara. Karena ada perbedaan dialek yang amat nyata, kadang kala penutur bahasa Melayu dari dialek tertentu tidak dapat mamahami penutur dialek yang lain terutama sekali dialek Kelantan, Sarawak dan Sabah.
== Dialek-dialek bahasa Melayu di Indonesia ==
Jumlah penutur bahasa Melayu di Indonesia sangat banyak, bahkan dari segi jumlah sebetulnya melampaui jumlah penutur Bahasa Melayu di Malaysia, maupun di Brunei Darussalam. Bahasa Melayu dituturkan mulai sepanjang pantai timur [[Sumatera]], Kepulauan Riau, Kepulauan Bangka-Belitung, hingga pesisir Pulau [[Kalimantan]] dan kota Negara, [[Bali]].
Bahasa Melayu di Indonesia dapat dikelompokkan sebagai berikut :
* Dialek Melayu, dan
* Kreol
Dialek Melayu di Indonesia antara lain :
* Dialek Tamiang : dituturkan di [[kabupaten Aceh Tamiang]], Nanggroe Aceh Darussalam
* Dialek Langkat : dituturkan di kawasan [[Langkat]], [[Sumatera Utara]]
* Dialek Deli : dituturkan di [[Medan]], [[Deli Serdang]] dan [[Serdang Bedagai]]
* Dialek Asahan : dituturkan di sepanjang wilayah pesisir [[kabupaten Asahan]]
* Dialek Riau : dituturkan di kawasan [[Kepulauan Riau]]
* Dialek Riau Daratan : terbagi atas beberapa dialek lainnya tergantung wilayah (Siak, Rokan, Inderagiri, Kuantan)
* Dialek Anak Dalam : kemungkinan termasuk kelompok Kubu, Talang Mamak di kawasan [[Riau]] dan [[Jambi]]
* Dialek Jambi : dituturkan di provinsi [[Jambi]]
* Dialek Bengkulu : dituturkan di kota [[Bengkulu]]
* Dialek Palembang : dituturkan di kota [[Palembang]] dan Kota Muara Enim dan sekitarnya
* Dialek Bangka-Belitung : dituturkan di provinsi [[Bangka-Belitung]]
* Dialek Pontianak : dituturkan di kawasan [[kabupaten Pontianak|Pontianak]], [[Kalimantan Barat]]
* Dialek Landak : kawasan [[Landak]] dan sekitarnya, [[Kalimantan Barat]]
* Dialek Sambas : dituturkan di wilayah [[Sambas]] dan sekitarnya,[[Kalimantan Barat]]
* Dialek Ketapang : dituturkan di kawasan [[Ketapang]] dan sekitarnya, [[Kalimantan Barat]].
* Dialek Berau : dituturkan di kawasan [[Berau]] dan sekitarnya, [[Kalimantan Timur]]
* Dialek Kutai : dipakai di wilayah [[Kutai Kertanegara]], [[Kalimantan Timur]]
* Dialek Loloan : dituturkan di kota Negara, [[Jembrana]], [[Bali]].
'''Dialek Riau Kepulauan''' dan beberapa kawasan di Riau Daratan dituturkan '''sama seperti Dialek Johor.'''
== Melayu Kreol ==
Bahasa Melayu sudah lama dikenal sebagai bahasa antarsuku bangsa khususnya di Indonesia. Dalam perkembangannya terutama kawasan-kawasan berpenduduk bukan Melayu dan mempunyai bahasa masing-masing, bahasa Melayu mengalami proses [[pidginisasi]] dengan berbaurnya berbagai unsur bahasa setempat ke dalam bahasa Melayu dan karena dituturkan oleh anak-anaknya, bahasa Melayu mengalami proses [[Kreolisasi]]. Bahasa Melayu, khususnya di Indonesia Timur diperkenalkan pula oleh para misionaris asal [[Belanda]] untuk kepentingan penyebaran agama [[Kristen]].
Di pulau Jawa, terutama di [[Jakarta]], bahasa Melayu mengalami proses kreolisasi yang unsur dasar Bahasa Melayu Pasar tercampur dengan berbagai bahasa di sekelilingnya, khususnya Bahasa [[Tionghoa]], Sunda, Jawa, Bali, Bugis, bahkan unsur bahasa Belanda dan Portugis. Melayu dalam bentuk Kreol ini banyak dijumpai di Kawasan Indonesia Timur yang terbentang dari [[Manado]] hingga [[Papua]].
Bentuk Melayu Kreol tersebut antara lain :
* Dialek Melayu Jakara [[Bahasa Betawi]] : dituturkan di [[Jakarta]] dan sekitarnya
* [[Dialek Melayu Peranakan]]: banyak dituturkan oleh kalangan orang [[Tionghoa]] di [[Jawa Timur]] dan [[Jawa Tengah]].
* Dialek Melayu Manado ([[Bahasa Manado]]): dipakai sebagai 'lingua franca' di [[Sulawesi Utara]]
* Dialek Melayu Maluku Utara : dipakai di hampir seluruh [[Maluku Utara]]
* Dialek Melayu Bacan : dipakai di kawasan pulau Bacan, [[Maluku Utara]]
* [[Dialek Melayu Ambon]] : dipakai sebagai bahasa ibu bagi warga kota [[Kota Ambon|Ambon]], dan bahasa kedua bagi warga sekitarnya
* Dialek Melayu Banda : berbeda dengan Melayu Ambon, dan digunakan di kawasan kepulauan Banda, [[Maluku]]
* Dialek Melayu Larantuka : dipakai di kawasan [[Flores Timur]], [[Nusa Tenggara Timur]]
* Dialek Melayu Kupang : menjadi 'lingua franca' di wilayah [[Kota Kupang|Kupang]] dan sebagian Pulau Timor
* Dialek Melayu Papua : [[Papua]], [[Papua Barat]]
* Dialek Melayu Makassar : [[Sulawesi Selatan]]
== Bahasa kerabat ==
Ia merupakan bahasa-bahasa lain yang serupa dengan Bahasa Melayu, namun masih ada perbedaan pendapat mengenai soal itu antara lain :
# [[Bahasa Minangkabau]] (min)di [[Sumatera Barat]]
# [[Bahasa Banjar]] (bjn)di [[Kalimantan Selatan]]
# [[Bahasa Kedayan]] (kxd) ([[Suku Kedayan]]) di [[Brunei]], [[Sarawak]]
# [[Dialek Melayu Kedah]] (meo) (Melayu Satun)
# [[Dialek Melayu Jambi]] (jax)
# [[Dialek Melayu Pulau Kokos]] (coa)
# [[Dialek Melayu Pattani]] (mfa)
# [[Dialek Melayu Sabah]] (msi)
# [[Dialek Melayu Bukit]]([[Bahasa Bukit]]) (bvu) ([[Suku Dayak Bukit]]) di Kalimantan Selatan
# [[Bahasa Serawai]] (srj) di [[Bengkulu]]
# [[Bahasa Rejang]] (rej) di [[Rejang Lebong]], Bengkulu
# [[Bahasa Lebong]] di [[Lebong]], Bengkulu
# [[Bahasa Rawas]] (rws) di [[Musi Rawas]], Sumatera Selatan
# [[Bahasa Penesak]] (pen) di Prabumulih, Sumatera Selatan
# [[Bahasa Komering]] di [[Ogan Komering Ulu]] dan Ogan Komering Ilir, Sumatera Selatan
# [[Bahasa Enim]] (eni)
# [[Bahasa Musi]] (mui)
# [[Bahasa Palembang]] (plm)
# [[Bahasa Bengkulu]] (bke)
# [[Bahasa Kaur]] (vkk)
# [[Bahasa Kerinci]]/(Kerinci-Sakai-Talang Mamak)(vkr)
# [[Bahasa Kubu]] (kvb)
# [[Bahasa Lematang]] (lmt)
# [[Bahasa Lembak]] (liw)
# [[Bahasa Lintang]] (lnt)
# [[Bahasa Lubu]] (lcf)
# [[Bahasa Loncong]]/Orang Laut (lce)
# [[Bahasa Sindang Kelingi]] (sdi)
# [[Bahasa Semendo]] (sdd)
# [[Bahasa Rawas]] (rws)
# [[Bahasa Ogan]] (ogn)di [[Ogan Ilir]], Ogan Komering Ulu dan [[Ogan Komering Ilir]], Sumatera Selatan
# [[Bahasa Pasemah]] ( pse) di [[Sumatera Selatan]]
# [[Bahasa Suku Batin]] [sbv] di Jambi
# [[Bahasa Kutai]] di [[Kutai Kartanegara]], [[Kalimantan Timur]]
## Dialek Tenggarong - Melayu Kutai (vkt)
##Dialek Kota Bangun - Melayu Kutai (mqg)
=== Para-Malay ===
# [[Bahasa Duano']] [dup] ([[Malaysia Barat]])
# [[Bahasa Minangkabau]] [min] (Indonesia, [[Sumatera Barat]])
# [[Bahasa Pekal]] [pel] (Indonesia, [[Sumatera Selatan]])
# [[Bahasa Urak Lawoi']] [urk] ([[Thailand]])
# [[Bahasa Muko-Muko]] [vmo] (Indonesia, Sumatera, Bengkulu : [[Kabupaten Mukomuko]])
# [[Dialek Melayu Negeri Sembilan]] [zmi] (Malaysia Barat, [[Negeri Sembilan]])
=== Melayu-Aborigin ===
# [[Bahasa Jakun]] [jak] ([[Suku Jakun]], Malaysia Barat)
# [[Bahasa Orang Kanaq]] [orn] ([[Orang Kanaq]], Malaysia Barat)
# [[Bahasa Orang Seletar]] [ors] ([[Orang Seletar]], Malaysia Barat)
# [[Bahasa Temuan]] [tmw] ([[Suku Temuan]], Malaysia Barat)
=== Dayak-Malayik ===
# Malayan
##Malayic-Dayak (10)
###Ibanic (6)
####[[Bahasa Balau]] [BUG] (Sarawak)
####[[Bahasa Iban]] [IBA] (Sarawak, Brunei, Kalimantan Barat)
####[[Bahasa Milikin]] [MIN] (Sarawak))
####[[Bahasa Mualang]] [MTD] ([[Suku Dayak Mualang]], [[Sekadau]], Kalimantan Barat)
####[[Bahasa Seberuang]] [SBX] ([[Suku Dayak Seberuang]], [[Sintang]], Kalimantan Barat)
####[[Bahasa Sebuyau]][SNB] (Sarawak))
###[[Bahasa Keninjal]] [KNL] ( [[Melawi]], Kalimantan Barat)
###[[Bahasa Kendayan]] [KNX] ([[Sanggau Ledo, Bengkayang]], Kalimantan Barat)
###[[Bahasa Selako]] [SKL] ([[Pemangkat, Sambas]], Kalimantan Barat)
### Bahasa-bahasa Malayic Dayak [XDY] (Kalimantan Barat dan Kalimantan Tengah)
#### [[Bahasa Balai Riam]] : [[Kabupaten Sukamara]]
#### [[Bahasa Bulik]] : [[Kabupaten Lamandau]]
#### [[Bahasa Waringin]] : [[Kabupaten Kotawaringin Barat]]
#### [[Bahasa Pembuang]] : [[Kabupaten Seruyan]]
#### [[Kota Singkawang]]
#### [[Kabupaten Bengkayang]]
#### [[Kabupaten Sintang]]
#### [[Kabupaten Kapuas Hulu]]
== Bunyi ==
Salah satu faktor utama yang menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa yang sangat mudah untuk dipelajari disebabkan oleh sistem [[fonologi]] yang amat mudah. Bisa dikatakan hampir setiap huruf Latin mewakili satu sebutan fonem.
{| class="wikitable" style="margin:auto:" align="center"
|+caption | '''Senarai fonem konsonan di dalam bahasa Melayu'''
|-
!
! colspan="2" | Bibir
! colspan="2" | Bibir-<br />gigi
! colspan="2" | Gigi
! colspan="2" | Alveolar
! colspan="2" | Pasca-<br />Alveolar
! colspan="2" | Langit-langit
! colspan="2" | Velum
!colspan="2"| Uvula
!colspan="2"| Celah suara
|- align="center"
|- align="center"
| [[Plosif]]
| '''p''' [{{IPA|p}}]
| '''b''' [{{IPA|b}}]
| colspan="2" |
| '''t''' [{{IPA|t}}]
| '''d''' [{{IPA|d}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| '''k''' [{{IPA|k}}]
| '''g''' [{{IPA|g}}]
||'''q''' [{{IPA|q}}]
|
| '''k''' [{{IPA|ʔ}}]
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan nasal|Nasal]]
| colspan="2" | '''m''' [{{IPA|m}}]
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''n''' [{{IPA|n}}]
| colspan="2" | '''ny''' [{{IPA|ɲ}}]
| colspan="2" | '''ng''' [{{IPA|ŋ}}]
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan frikatif|Frikatif]]
|colspan="2"|
| '''f''' [{{IPA|f}}]|| '''v''' [{{IPA|v}}, {{IPA|ʋ}}]
| '''ts''' [{{IPA|θ}}]|| '''dz''' [{{IPA|ð}}]
| '''s''' [{{IPA|s}}]|| '''z''' [{{IPA|z}}]
| colspan="2" | '''sy''' [{{IPA|ʃ}}, {{IPA|ʂ}}, sj]
| colspan="2" |
| colspan="2" | '''kh''' [{{IPA|x}}]
| colspan="2" |
|colspan="2"|'''h''' [{{IPA|h}}]
|- align="center"
| [[Afrikat]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|'''c''' [{{IPA|tʃ}}]|| '''j''' [{{IPA|dʒ}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan anggaran|Anggaran]]
| colspan="2" | '''w''' [{{IPA|w}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" | '''y''' [{{IPA|j}}]
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan trill|Trill]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''r''' [{{IPA|r}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan kibasan|Tap]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''r''' [{{IPA|ɾ}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan lateral|Lateral]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''l''' [{{IPA|l}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|}
'''Catatan Ortografik''':
* Huruf '''k''' pada akhir perkataan atau sebelum konsonan dalam perkataan Melayu jati disebut [{{IPA|ʔ}}].
* Kombinasi bagi sebutan [{{IPA|ŋg}}] diwakili sebagai '''ngg'''.
* Huruf '''x''' biasanya dibunyikan sebagai [{{IPA|ks}}], [{{IPA|s}}] atau [{{IPA|z}}].
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:center" align="center" width="50%"
|+caption | '''Senarai fonem vokal di dalam bahasa Melayu'''
|-
! Ketinggian
! Depan
! Tengah
! Belakang
|-
!Tertutup
| '''i''' [{{IPA|i}}]
|
|'''u''' [{{IPA|u}}]
|-
! Pertengahan
|'''e''' [{{IPA|e}}, {{IPA|ɛ}}]
|'''e''' [{{IPA|ə}}]
|'''o''' [{{IPA|o}}, {{IPA|ɔ}}]
|-
! Terbuka
|
|'''a''' [{{IPA|a}}]
|'''a''' [{{IPA|ɑ}}]
|}
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:center" align="center" width="50%"
|+caption | '''Senarai diftong di dalam Bahasa Melayu'''
! Ortografi
! IPA
|-
| '''ai'''
| [{{IPA|aɪ̯}}, {{IPA|ai}}]
|-
| '''au'''
| [{{IPA|aʊ̯}}, {{IPA|au}}]
|-
|'''ua'''
|[{{IPA|ua}}]
|}
Terdapat 2 sebutan vokal yang diwakili oleh huruf "e", yaitu [{{IPA|e}}, {{IPA|ɛ}}] dan [{{IPA|ə}}]. Pelajar bahasa Melayu berupaya untuk membedakan antara 2 sebutan tersebut setiap kali mempelajari perkataan baru.
Di dalam beberapa tempat di [[Semenanjung Malaysia]], terutamanya di kawasan tengah dan selatan, kebanyakan perkatan yang berakhir dengan huruf ''a'' selalu diucapkan sebagai [{{IPA|ə}}] [[pepet]]. Lain halnya dengan [[bahasa Indonesia]], perkataan yang berakhir dengan huruf ''a'' selalu diucapkan ''a'' juga. Di Indonesia banyak dialek Melayu sehingga pengucapan huruf ''a'' di belakang berbeda-beda setiap daerah, contohnya di provinsi [[Riau]], huruf tersebut diucapkan sebagai [{{IPA|ə}}], di provinsi [[DKI Jakarta]], huruf tersebut diucapkan ''e'' (dalam kata ''e''nak)
== Lihat pula ==
* [[Bahasa Melayu]]
* [[Bahasa Indonesia]]
* [[Perbedaan antara bahasa Melayu dan bahasa Indonesia]]
* [[Perbedaan antara sebutan bahasa Melayu basahan dan bahasa Indonesia]]
== Pranala luar ==
{{InterWiki|code=ms}}
*{{en}} [http://www.phrasebase.com/languages/malay/ Malay Fact]
*{{en}} [http://epress.anu.edu.au/austronesians/austronesians/mobile_devices/ch04s03.html Malayic Dayak: Arguments for a Bornean Homeland of Malay ]
*{{id}} [http://www.dolu-terempa.com/artikel/bahasa.htm Artikel sejarah bahasa Melayu]
*{{ms}} [http://www.tutor.com.my/tutor/stpm/asal_usul_bahasa/asal_usul_bahasa_melayu.htm Asal Usul Bahasa Melayu]
*{{id}} [http://maigo.sfc.keio.ac.jp/id/bahasa_indonesia.html Tentang Bahasa Indonesia]
*{{en}} [http://web.cecs.pdx.edu/~bule/bahasa/search.php Bahasa Indonesia Dictionary]
*{{en}} [http://users.skynet.be/dvran/bahasa.htm Belajar Bahasa Indonesia]
*{{en}} [http://www.seasite.niu.edu/Indonesian/ Learning Indonesian on the Internet]
*{{ms}} [http://pgoh13.free.fr/malay_course.php Malay Language Course]
*{{ms}} [http://indonesian.arts.monash.edu.au/T3/INM3315/bacaan/u6bacaan1.htm Pengaruh Bahasa Indonesia terhadap Perkembangan Bahasa Melayu di Malaysia.]
*{{en}} [http://www.ethnologue.com/14/show_family.asp?subid=917/ Language Family Trees]
*{{en}} [http://www.ethnologue.com/14/show_family.asp?subid=918/ Melayu Lokal]
*{{en}} [http://linguistlist.org/forms/langs/get-familyid.cfm?CFTREEITEMKEY=ANBCJFBB/ Melayu Lokal]
*{{ms}} [http://www.dolu-terempa.com/artikel/sejarah1.htm Sejarah Pertumbuhan Bahasa Melayu]
{{DEFAULTSORT:Melayu, Bahasa}}
*{{id}} [http://culture.melayuonline.com/?a=SnVxWi9xUksvQVRVY01rZQ%3D%3D= Rekonstruksi Bahasa Melayu Tua]
*{{ms}} [http://kamusbrunei.blogspot.com/2007/11/brunei-darussalam_11.html?widgetType=BlogArchive&widgetId=BlogArchive1&action=toggle&dir=close&toggle=YEARLY-1167580800000&toggleopen=MONTHLY-1193846400000 Kamus Melayu Brunei]
*{{ms}} [http://www.shukur.org/v4/component/option,com_smf/Itemid,105/action,printpage/topic,19083.0/ Kamus Melayu Brunei]
*{{ms}} [http://www.kamuskedah.blogspot.com/ Kamus Dialek Melayu-Kedah]
{{Link FA|ms}}
[[Kategori:Bahasa Austronesia]]
[[Kategori:Bahasa Melayu|*]]
[[Kategori:Melayu]]
[[an:Malayo]]
[[ar:لغة ملاوية]]
[[bg:Малайски език]]
[[bs:Malajski jezik]]
[[ca:Malai]]
[[ceb:Pinulongang Malayo]]
[[da:Malajisk]]
[[de:Malaiische und indonesische Sprache]]
[[en:Malay language]]
[[eo:Malaja lingvo]]
[[es:Idioma malayo]]
[[eu:Malaiera]]
[[fa:زبان مالایی]]
[[fi:Malaijin kieli]]
[[fr:Malais (langue)]]
[[he:מלאית]]
[[hr:Malajski jezik]]
[[io:Malaya linguo]]
[[it:Lingua malese]]
[[ja:マレー語]]
[[jv:Basa Melayu]]
[[ka:მალაიური ენა]]
[[ko:말레이어]]
[[lij:Lengua maleise]]
[[lt:Malajų kalba]]
[[ms:Bahasa Melayu]]
[[my:ပသျှူးဘာသာစကား]]
[[nds:Malaische un indonessche Spraak]]
[[nl:Maleis]]
[[no:Malayisk]]
[[pl:Język malajski]]
[[pt:Língua malaia]]
[[qu:Malaya simi]]
[[ro:Limba malay]]
[[ru:Малайский язык]]
[[simple:Malay language]]
[[sv:Malajiska]]
[[ta:மலாய் மொழி]]
[[th:ภาษามาเลย์]]
[[tl:Wikang Malay]]
[[tr:Malay dili]]
[[uk:Малайська мова]]
[[vi:Tiếng Mã Lai]]
[[zh:马来语]]
[[zh-yue:馬來話]]
| 