Sistem metrik: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan |
Tidak ada ringkasan suntingan |
||
Baris 18:
Penggunaan sistem metrik yang tidak terkoordinasi oleh multidisiplin ilmu yang berbeda-beda, terutama di akhir abad ke-19, menghasilkan pemilihan [[satuan dasar (pengukuran)|satuan dasar]] yyang berbeda-beda, meskipun semuanya mengambil basis dari definisi [[meter]] dan [[kilogram]] yang sama. Pada abad ke-20, muncul usaha-usaha untuk merasionalisasi satuan-satuan ini, maka di tahun 1960 CPGM merilis [[Sistem Satuan Internasiona]], yang kemudian digunakan sebagai sistem metrik [[standar internasional]] yang dikenal.
== Konversi antara satuan SI dan satuan lama ==
{{Main|Konversi satuan}}
Selama evolusinya, sistem metrik telah mengadopsi banyak satuan pengukuran. Diperkenalkannya SI kemudian merasionalisasi cara satuan didefinisikan dan daftar satuan apa saja yang digunakan. Satuan-satuan ini sekarang terdapat pada brosur resmi SI.<ref name=SI_units>{{SIbrochure8th|pages = 111–120}}</ref> Tabel di bawah ini menunjukkan daftar satuan pengukuran pada katalog dan menunjukkan faktor konversi yang menghubungkan satuan-satuan ini dengan satuan setara yang pernah digunakan sebelum diadopsinya SI.<ref>{{cite web
|url = http://sizes.com/units/index.php
|title = Index to Units & Systems of Units
|publisher = sizes.com
|accessdate = 9 April 2011}}</ref><ref>{{cite web
|url = http://physics.nist.gov/Pubs/SP811/appenB8.html
|title = Factors for Units Listed Alphabetically
|work = NIST Guide to the SI
|date = 2 July 2009
|accessdate = 14 April 2011}}</ref><ref>{{GreenBook2nd|pages=110–116}}.</ref><ref>{{cite book
|title = Oxford Dictionary of Weights, Measures and Units
|first1 = Donald
|last1 = Fenna
|publisher = [[Oxford University Press]]
|year = 2002
|location = [[Oxford]]
|isbn = 0-19-860522-6}}</ref>
{| class="wikitable" style="margin:1em auto 1em auto;line-height:1.4"
!Besaran
!Dimensi
!Satuan SI dan simbol
!Satuan lama dan simbol
!Faktor<br />konversi
|-
| [[Waktu]]
|align="center"|''T''
| [[detik]] (s)
| detik (s)
|align="center"|1
|-
| [[Panjang]]
|align="center"|''L''
| [[meter]] (m)
| [[sentimeter]] (cm)<br />[[Angstrom|ångström]] (Å)
|align="center"|0.01 <br />10<sup>−10</sup>
|-
| [[Massa]]
|align="center"|''M''
| [[kilogram]] (kg)
| [[gram]] (g)
|align="center"|0.001
|-
|[[Arus listrik]]
|align="center"|''I''
|[[ampere]] (A)
|[[ampere|international ampere]]<br />[[abampere]] atau [[bilangan biot|biot]]<br />[[sistem satuan sentimeter gram sekon|statampere]]
|align="center"|{{val|1.000022}}<br />10.0<br />{{val|3.335641|e=-10}}
|-
|[[Temperatur]]
|align="center"|''Θ''
| [[kelvin]] (K)<br /> [[Celsius|derajat Celsius]] (°C)
| [[Celsius|centigrade]] (°C)
|align="center"|[K] = [°C] + 273.15<br />1
|-
|[[Intensitas cahaya]]
|align="center"|''J''
| [[candela]] (cd)
| [[Candela|international candle]]
|align="center"|0.982
|-
|[[Jumlah partikel]]
|align="center"|''N''
|[[Mol]]
|Tidak ada satuan lama
|align="center"|n/a
|-
| [[Luas]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>
| [[meter persegi]] (m<sup>2</sup>)
| [[hektare#Are|are]] (are)
|align="center"|100
|-
| [[Percepatan]]
|align="center"|''LT''<sup>−2</sup>
| (m·s<sup>−2</sup>)
| gal (gal)
|align="center"|10<sup>−2</sup>
|-
|[[Frekuensi]]
|align="center"|''T''<sup>−1</sup>
| [[hertz]] (Hz)
| siklus per detik
|align="center"| 1
|-
|[[Energi]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''MT''<sup>−2</sup>
| [[joule]] (J)
| [[erg]] (erg)
|align="center"|10<sup>−7</sup>
|-
|[[Daya (fisika)|Daya]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''MT''<sup>−3</sup>
| [[watt]] (W)
| (erg/s)<br />[[daya kuda]] (HP)<br />Pferdestärke (PS)
|align="center"|10<sup>−7</sup><br />745.7<br />735.5
|-
|[[Gaya]]
|align="center"|''LMT''<sup>−2</sup>
| [[Newton (satuan)|newton]] (N)
| [[dyne]] (dyn)<br /> [[sthène|sthene]] (sn)<br />[[kilopond]] (kp)
|align="center"|10<sup>−5</sup><br /> 10<sup>3</sup><br /> {{val|9.80665}}
|-
|[[Tekanan]]
|align="center"|''L''<sup>−1</sup>''MT''<sup>−2</sup>
| [[Pascal (satuan)|pascal]] (Pa)
| [[barye]] (Ba)<br /> [[pièze|pieze]] (pz)<br /> [[atmosfer (satuan)|atmosfer]] (at)
|align="center"|0.1<br /> 10<sup>3</sup><br />{{val|1.01325|e=5}}
|-
|[[Muatan listrik]]
|align="center"|''IT''
| [[coulomb]] (C)
| [[abcoulomb]]<br />[[statcoulomb]] atau franklin
|align="center"|10<br />{{val|3.335641|e=-10}}
|-
|[[Tegangan|Perbedaan potensial]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''MT''<sup>−3</sup>''I''<sup>−1</sup>
| [[volt]] (V)
| [[Volt|internasional volt]]<br />[[abvolt]]<br />[[statvolt]]
|align="center"|{{val|1.00034}}<br />10<sup>−8</sup><br />{{val|2.997925|e=2}}
|-
|[[Kapasitansi]]
|align="center"|''L''<sup>−2</sup>''M''<sup>−1</sup>''T''<sup>4</sup>''I''<sup>2</sup>
| [[farad]] (F)
| abfarad<br />statfarad
|align="center"|10<sup>9</sup><br />{{val|1.112650|e=-12}}
|-
|[[Induktansi]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''MT''<sup>−2</sup>''I''<sup>−2</sup>
| [[Henry (satuan)|henry]] (H)
| [[abhenry]]<br />[[stathenry]]
|align="center"|10<sup>−9</sup><br />{{val|8.987552|e=11}}
|-
|[[Hambatan listrik]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''MT''<sup>−3</sup>''I''<sup>−2</sup>
| [[ohm]] (Ω)
| international ohm<br />[[abohm]]<br />[[Sistem satuan sentimeter gram sekon|statohm]]
|align="center"|{{val|1.00049}}<br />10<sup>−9</sup><br />{{val|8.987552|e=11}}
|-
|[[Hambatan listrik|Konduktansi listrik]]
|align="center"|''L''<sup>−2</sup>''M''<sup>−1</sup>''T''<sup>3</sup>''I''<sup>2</sup>
| [[Siemens (satuan)|siemens]] (S)
| [[mho|international mho]] (℧)<br />[[abmho]]<br />[[statmho]]
|align="center"|{{val|0.99951}}<br />10<sup>9</sup><br />{{val|1.112650|e=-12}}
|-
|[[Fluks magnetik]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''MT''<sup>−2</sup>''I''<sup>−1</sup>
| [[Weber (satuan)|weber]] (Wb)
| [[Maxwell (satuan)|maxwell]] (Mx)
|align="center"|10<sup>−8</sup>
|-
|[[Medan magnetik|Densitas fluks magnetik]]
|align="center"|''MT''<sup>−2</sup>''I''<sup>−1</sup>
| [[Tesla (satuan)|tesla]] (T)
| [[Gauss (satuan)|gauss]] (G)
|align="center"|10<sup>−4</sup>
|-
|Kekuatan [[medan magnetik]]
|align="center"|''IL''<sup>−1</sup>
| (A/m)
| [[oersted]] (Oe)
|align="center"|{{frac|10<sup>3</sup>|4''π''}} = {{val|79.57747}}
|-
|[[Viskositas|Viskositas dinamik]]
|align="center"|''ML''<sup>−1</sup>''T''<sup>−1</sup>
| (Pa·s)
| [[poise]] (P)
|align="center"|0.1
|-
|[[Viskositas|Viskositas kinematik]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''T''<sup>−1</sup>
| (m<sup>2</sup>·s<sup>−1</sup>)
| [[Stokes (satuan)|stokes]] (St)
|align="center"|10<sup>−4</sup>
|-
| [[Fluks cahaya]]
|align="center"|''J''
| [[Lumen (satuan)|lumen]] (lm)
| [[stilb (satuan)|stilb]] (sb)
|align="center"|10<sup>4</sup>
|-
|[[Iluminansi]]
|align="center"|''JL''<sup>−2</sup>
| [[lux]] (lx)
| [[phot]] (ph)
|align="center"|10<sup>4</sup>
|-
|[Radioaktivitas]] ([[Peluruhan radioaktif]])
|align="center"|''T''<sup>−1</sup>
| [[becquerel]] (Bq)
| [[curie]] (Ci)
|align="center"|{{val|3.70|e=10}}
|-
|[[Dosis terserap|Dosis (radiasi) terserap]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''T''<sup>−2</sup>
| [[Gray (satuan)|gray]] (Gy)
| [[Roentgen (satuan)|roentgen]] (R)<br />[[rad (satuan)|rad]] (rad)
|align="center"|≈0.01<ref group=Note>[[Roentgen (satuan)|Roentgen]] adalah pengukuran ionisasi (muatan per massa), bukan dosis terserap, sehingga tidak ada faktor konversi yang pasti. Namun, medan radiasi sinar gamma yang menghasilkan 1 roentgen ionisasi pada udara kering akan mengendapkan 0.0096 gray pada jaringan lunak, dan antara 0.01-0.04 gray pada tulang. Karena satuan ini banyak digunakan pada detektor radiasi, faktor 0,01 banyak digunakan untuk mengubah pembacaan detektor dalam roentgens ke perkiraan dosis terserap dalam gray.</ref><br />0.01
|-
|[[Dosis ekivalen|Dosis radiasi ekivalen]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>''T''<sup>−2</sup>
| [[sievert]]
| [[roentgen equivalent man]] (rem)
|align="center"|0.01
|-
|[[Aktivitas katalitik]]
|align="center"|''NT''<sup>−1</sup>
|[[katal]] (kat)
| Tidak ada satuan lama
|align="center"|n/a
|-
|}
Brosur SI juga menuliskan beberapa satuan non-SI yang digunakan secara luas bersama SI. Beberapa satuan ini adalah:<ref name=SI_units />
{| class="wikitable" style="margin:1em auto 1em auto;line-height:1.4"
!Besaran
!Dimensi
!Satuan dan simbol
!Ekivalen
|-
| [[Massa]]
|align="center"|''M''
| [[ton]] (t)
|align="center"|{{val|1000|u=kg}}
|-
| [[Luas]]
|align="center"|''L''<sup>2</sup>
| [[hektar]] (ha)
|align="center"|0.01 km<sup>2</sup><br />10<sup>4</sup> m<sup>2</sup>
|-
| [[Volume]]
|align="center"|''L''<sup>3</sup>
| [[liter]] (L or l)
|align="center"|0.001 m<sup>3</sup>
|-
| [[Waktu]]
|align="center"|''T''
| [[menit]] <br />[[jam]] (h)<br />[[hari]] (d)
|align="center"|60 s<br />{{val|3600|u=s}}<br />{{val|86400|u=s}}
|-
| [[Tekanan]]
|align="center"|''L''<sup>−1</sup>''MT''<sup>−2</sup>
| [[Bar (satuan)|bar]]
| 100 kPa
|-
| [[Sudut (geometri)|Sudut]]
|align="center"|''tidak ada''
| [[derajat (sudut)|derajat]] (°)<br />[[minute of arc|menit]] (ʹ)<br />detik (″)
|align="center"|({{frac|''π''|180}}) rad<br />({{frac|''π''|{{val|10800}}}}) rad<br />({{frac|''π''|{{val|648000}}}}) rad
|}
== Catatan ==
{{Reflist|group=Note}}
==Referensi==
| |||